ताप आणि थंडी (सर्दी) या दोन्ही समस्या सामान्य आहेत, पण त्यावर घरगुती उपाय करून नैसर्गिकरित्या उपचार करता येतो. हे उपाय सुरक्षित आणि सहज उपलब्ध असतात.
तापावर घरगुती उपाय:
1. कोमट पाण्याचा स्पंज (Sponge Bath)
- पाण्यात कापड भिजवून शरीर पुसा. यामुळे ताप कमी होतो आणि शरीर थंड राहते.
2. हळदीचे दूध
- कोमट दुधात १ चमचा हळद मिसळून रात्री झोपण्यापूर्वी प्या. हळद अँटी-इंफ्लेमेटरी आणि अँटी-बॅक्टेरियल आहे.
3. धणे (Coriander) पाणी
- १ चमचा धणे पाण्यात उकळून गाळून प्या. हे शरीर थंड ठेवते आणि ताप कमी करते.
4. तुळशीचा काढा
- तुळशीची पाने, आले आणि लवंग उकळून त्याचा काढा तयार करा. दिवसातून दोनदा प्या.
5. लिंबू आणि मध
- कोमट पाण्यात १ चमचा मध आणि लिंबाचा रस मिसळून प्या. शरीराची प्रतिकारशक्ती वाढते.
6. कडुलिंबाचा रस
- कडुलिंबाची पाने उकळून त्याचा रस प्या. यामुळे शरीरातून विषारी घटक बाहेर टाकले जातात आणि ताप उतरतो.
सर्दीवर घरगुती उपाय:
1. आले आणि हळदीचा काढा
- आल्याच्या तुकड्यात हळद, तुळशी आणि मध घालून उकळून प्या. घशातील खवखव आणि सर्दी कमी होते.
2. वाफ घेणे (Steam Inhalation)
- गरम पाण्यात तुळशी आणि पुदिना टाकून वाफ घ्या. नाक आणि छातीतील कफ दूर होतो.
3. लसूण (Garlic)
- लसूण तुकडे करून मधासोबत खा. लसूण अँटी-बॅक्टेरियल आणि अँटी-वायरल आहे.
4. शहाळ्याचे पाणी
- शहाळ्याचे पाणी प्यायल्याने शरीर थंड राहते आणि सर्दी दूर होते.
5. कडिपत्ता आणि गवती चहा (Lemongrass Tea)
- कडिपत्ता आणि गवती चहा उकळून काढा तयार करा. यामुळे सर्दी लवकर बरी होते.
6. हिंग आणि मध
- हिंग पाण्यात मिसळून घ्या किंवा मधासोबत थोडा हिंग घेतल्यास सर्दी कमी होते.
सामान्य प्रतिबंधात्मक उपाय:
- भरपूर पाणी प्या आणि शरीर हायड्रेट ठेवा.
- पुरेसा आराम घ्या आणि झोप पूर्ण करा.
- ताज्या फळांचा रस, विशेषतः संत्री आणि लिंबू यांचा आहारात समावेश करा.
- मसालेदार आणि तळकट पदार्थ टाळा.
- योग, प्राणायाम आणि नियमित व्यायाम करा.
टीप:
जर ताप किंवा सर्दी ३-४ दिवसांपेक्षा जास्त काळ टिकून राहिली किंवा तीव्रता वाढली, तर त्वरित डॉक्टरांचा सल्ला घ्या.
