मुलांच्या आरोग्यासाठी दुपारच्या खाण्याचे नियोजन पौष्टिक, चविष्ट आणि संतुलित असावे. हे अन्न त्यांच्या शारीरिक आणि मानसिक विकासासाठी महत्त्वाचे आहे. खालील गोष्टींचा समावेश करता येईल:
1. पोषणयुक्त दुपारचे जेवण
धान्ये व कार्बोहायड्रेट्स:
- गव्हाची चपाती, भाकरी किंवा पराठा.
- तांदळाचा भात, ब्राऊन राईस किंवा फुलके.
- बाजरी, ज्वारी किंवा नाचणीच्या चपात्या.
प्रथिने (प्रोटीन):
- डाळींचा वापर (तूर डाळ, मूग डाळ, मसूर डाळ).
- पनीर, टोफू किंवा उकडलेली अंडी.
- डाळ-खिचडी, पुलाव किंवा पालेभाज्यांसोबत प्रथिनेयुक्त पदार्थ.
पालेभाज्या व भाज्या:
- पालक, मेथी, मटार, गाजर, फ्लॉवर, भेंडी यासारख्या भाज्यांचा समावेश करा.
- भाज्यांचे सूप किंवा पराठे.
दुग्धजन्य पदार्थ:
- ताक, लोणी किंवा दही.
- लो फॅट चीज किंवा घरी बनवलेला रायता.
2. मधल्या वेळेस खाण्यासाठी स्नॅक्स
- भिजवलेले हरभरे, मूग किंवा चणा.
- गहू किंवा ओट्सचे लाडू.
- मक्याचे किंवा राजगिऱ्याचे कुरकुरीत पदार्थ.
3. फळे आणि सुकामेवे
- फळांचा रस, संत्री, सफरचंद, केळी, द्राक्षे.
- बदाम, काजू, अक्रोड आणि मनुका.
4. ताजे सूप आणि सलाड
- भाज्यांचे सूप (टोमॅटो, गाजर, कोबी).
- कोशिंबीर (काकडी, गाजर, टोमॅटो आणि लिंबाचा रस घालून).
5. पिण्यासाठी पदार्थ
- लिंबू पाणी, ताक, नारळपाणी.
- घरचे तयार केलेले सरबत किंवा फ्रूट ज्यूस.
6. काही स्वादिष्ट आणि पौष्टिक पर्याय
- पोहा: भाज्या घालून बनवलेला पोहा.
- उपमा: रवा किंवा ज्वारी उपमा.
- इडली आणि सांबार: आरोग्यासाठी हलके आणि पोषणयुक्त.
- पारंपरिक पदार्थ: वरण-भात, मख्खनी पराठा.
महत्त्वाच्या टीपा:
- साखर आणि तळलेले पदार्थ टाळा: खूप गोड किंवा तेलकट पदार्थ आरोग्यास हानिकारक असतात.
- पाणी पुरेसे द्या: जेवणासोबत भरपूर पाणी पिण्याची सवय लावा.
- विविधता ठेवा: मुलांना जेवण कंटाळवाणे वाटू नये यासाठी रोज थोडे बदल करा.
या दुपारच्या जेवणात पौष्टिकता, चव, आणि विविधता असेल, तर मुलांचा आहार संतुलित राहील आणि त्यांचा विकास चांगल्या प्रकारे होईल.
