मेडिटेशनसाठी योग्य वेळ आणि जागा निवडणे महत्त्वाचे आहे कारण यामुळे मन अधिक शांत होते आणि ध्यानाची परिणामकारकता वाढते.
मेडिटेशनसाठी योग्य वेळ:
- सकाळचा वेळ (5-7 वाजता):
– सकाळी लवकर ध्यान केल्यास मन शांत आणि फ्रेश असते. दिवसाची सकारात्मक सुरुवात होते.
– वातावरणही या वेळी शांत असते, त्यामुळे एकाग्रता वाढते. - संध्याकाळ (6-8 वाजता):
– दिवसभराच्या धावपळी नंतर संध्याकाळी ध्यान केल्याने मनावरचा ताण दूर होतो.
– दिवसभराच्या विचारांपासून मोकळे वाटते आणि झोपेचा दर्जा सुधारतो. - झोपण्यापूर्वी:
– रात्री झोपण्याच्या आधी 10-15 मिनिटे ध्यान केल्यास शरीर आणि मन रिलॅक्स होते. शांत झोप मिळते. - जेवणाच्या दोन तासांनंतर:
– पोट भरलेले असताना मेडिटेशन करणे टाळा, कारण झोप येते किंवा ध्यानावर एकाग्रता टिकत नाही.
मेडिटेशनसाठी योग्य जागा:
- शांत आणि एकांत जागा:
– जिथे कुठलाही आवाज किंवा गोंधळ नसेल अशी जागा निवडा.
– घरातील एक शांत खोली किंवा कोपरा मेडिटेशनसाठी राखीव ठेवा. - नैसर्गिक वातावरण:
– बाग किंवा घराच्या गच्चीवर मेडिटेशन केल्यास निसर्गाचा सकारात्मक परिणाम होतो.
– ताजी हवा आणि सूर्यप्रकाश मनाला ऊर्जा देतात. - मोकळे आणि स्वच्छ स्थान:
– जागा स्वच्छ आणि नीटनेटकी ठेवा. साधेपणा आणि स्वच्छता मनाची एकाग्रता वाढवते.
– आरामदायी आसन (योग मॅट किंवा गादी) वापरा. - आस्वस्थ न करणारी जागा:
– खूप थंड किंवा खूप गरम जागा टाळा.
– सुसंगत आणि आरामदायी तापमान असलेली जागा निवडा.
काही महत्त्वाचे टीप्स:
- मोबाईल किंवा टीव्ही बंद ठेवा – मेडिटेशन दरम्यान कोणताही व्यत्यय नको.
- प्रकाश कमी ठेवा – मंद प्रकाश मनाला अधिक स्थिर करतो.
- अत्तर किंवा सुगंधी दारू वापरा – अरोमा थेरपीसाठी सुगंधी उदबत्त्या किंवा आवश्यकतेनुसार सुगंधी तेल वापरा.
- नियमित जागा निवडा – रोज एकाच जागी मेडिटेशन केल्यास मन लगेच स्थिर होते.